ویژگی اصلی افراد مبتلا به اختلال شخصیت borderline(مرزی) بی‌ثباتی و ناپایداری در روابط بین فردی، عواطف، هویت و تکانشگری بارز است که از اوایل بزرگسالی آغاز میشود. این افراد نسبت به دنیا، دیدی سیاه‌و‌سفید دارند به این معنی که همه‌چیز و همه‌کس را به صورت کاملا خوب یا کاملا بد می‌بینند. برای مثال، بجای اینکه تصویر واقعیِ هر فرد، که متشکل از ویژگی‌های خوب و بد است را ببینند، افراد را به دو دسته‌ی کاملا خوب یا کاملا بد، تقسیم می‌کنند و دائما رفتارشان بین این دو قطب در نوسان است.
این افراد چون احساس عشق و نفرت(love and hate) را بطور همزمان دارند، روابط بین فردیشان آشفته و بهم‌ریخته است. ممکن است به کسی که احساس نزدیکی با او می‌کنند، وابسته شوند، و از طرف دیگر نسبت به همان فرد اگر احساس سرخوردگی پیدا کنند، خشم بسیار زیادی از خود نشان می‌دهند. امروز، فردی را بهترین و کامل‌ترین آدمِ دنیا می‌دانند، فردا همان فرد برای آنها بی‌ارزش‌ترین آدم دنیا میشود. به همین خاطر روابط بین فردی آنها بسیار بی‌ثبات است.
موضوعی دیگر که این افراد را بسیار عذاب می‌دهد، بی‌ثباتی عواطف است. در واقع هیجان‌های یک فرد borderline در طول روز بارها دستخوش تغییر میشود. برای مثال، احتمال دارد زمانیکه خوشحال است بصورت ناگهانی وارد فضای حسی دیگری مثل خشم، غم یا تنفر شود.
این بیماران از یک‌سو، نمی‌توانند تنهایی را تحمل کنند و برای فرار از حس‌های آزاردهنده خود، بصورت دیوانه‌وار به جستجوی ایجاد رابطه برمی‌آیند و به بی‌بندوباری می‌افتند، حتی اگر این روابط برای‌شان رضایت بخش نباشد، و از سوی دیگر، ترس شدیدی از طرد شدن(خیالی یا واقعی) توسط دیگران دارند بنابراین برای جلوگیری از طرد شدن از سوی دیگران، دست به هرکاری از جمله تهدید به خودکشی، فرار از خانه و خودزنی، می‌زنند. درواقع زمانیکه خشم این افراد فوران کند دست به اقدامات خطرناکی می‌زنند از جمله اقدام یا تهدید به خودکشی، خودزنی مکرر، سوءمصرف مواد، رانندگی بی‌احتیاط، پرخوری، روابط جنسی متعدد، ولخرجی.
موضوع دیگری که این افراد از آن رنج میبرند، فقدان هویت و تصوری یکپارچه از خود و احساس مزمن پوچی و بی‌حوصلگی است.
علت اختلال مرزی یا Borderline چیست؟
این اختلال معمولا ریشه در آسیب‌های اوایل کودکی دارد. زمانیکه یک کودک متولد میشود در مورد این دنیا و آدم‌هایی که در آن زندگی می‌کنند، چیزی نمی‌داند و این والدین(به‌ویژه مادر) هستند که او را با آن آشنا می‌سازند. درواقع کودک سلامت روان خود را از والدینش می‌گیرد. مادری که ثبات هیجانی و کنترل روی هیجانات خود ندارد، ناگهان از یک مادر مهربان به یک مادر خشن و پرخاشگر تغییر می‌یابد و بصورت پیش‌بینی‌ناپذیری رفتار می‌کند، نمی‌تواند مدیریت و ثبات هیجانی را به کودک خود آموزش دهد، درواقع کودک، آشفتگی و بی‌ثباتی هیجانی را از مادر خود می‌گیرد و او نیز همانند مادرش از این آشفتگی رنج خواهد برد.
چنین مادری گاهی به نوزاد خود محبت می‌ورزد و مهربانانه نیازهای او را برطرف می‌سازد و گاهی خشن و پرخاشگرانه با او برخورد می‌کند. نوزاد تصور می‌کند مادرش، دو فرد متفاوت است و نمی‌تواند از او در ذهنش یک تصویر یکپارچه بسازد. زمانیکه مادر مهربان است، نوزاد تصویری زیبا و خوب(good object) از او در ذهن خود ترسیم می‌کند و زمانیکه مادر، خشن و پرخاشگر میشود، نوزاد از او تصویری بد و وحشت‌ناک(bad object) در ذهنش ترسیم می‌کند و نسبت به تصویر زیبای مادر، عشق(love) می‌ورزد و نسبت به تصویر بدِ او، نفرت(hate) می‌ورزد. در واقع بطور همزمان احساس عشق و نفرت را نسبت به مادر حس می‌کند.
از آنجا که معمولا، مادر اولین فرد مهمِ دنیای یک نوزاد و همانند پنجره‌ایست که نوزاد از طریق آن دنیا و آدم‌های آن را می‌بیند، نوزاد پیش خود تصور می‌کند، آدم‌های دیگر نیز همانند مادرش، گاهی اوقات کاملا مهربان و گاهی نیز کاملا بد می‌شوند، بنابراین در روابط بزرگسالی بصورت کاملا ناخوداگاه تصویر آشفته‌ای که از مادر، در ذهن خود خلق کرده است را به بقیه افراد تعمیم می‌دهد و نسبت به آنها نیز بصورت همزمان احساس عشق و نفرت را حس می‌کند.
از سوی دیگر، زمانیکه والدین به کودک پیام‌های دوگانه می‌دهند(گاهی اوقات کودک بخاطر رفتار خاصی، از سوی والدین تایید و تشویق میشود و گاهی نیز بخاطر همان رفتار توسط والدین ‘به‌ویژه مادر’ تنبیه میشود) کودک دچار آشفتگی میشود و نمی‌داند چگونه رفتار کند که تنبیه نشود. همین موضوع می‌تواند یکی از دلایلی باشد که در بزرگسالی از بی‌هویتی رنج ببرد.
آیا اختلال مرزی قابل درمان است؟
درمان اختلال مرزی نیاز به کمک گرفتن از روانپزشک جهت دارودرمانی و روانشناس جهت روان‌درمانی دارد. از آنجا که دارو صرفا علایم(Symptoms) این اختلال را از فرد می‌گیرد و مسائل زیربنایی و عمیق را حل و فصل نمی‌کند، درمان این اختلال نیاز به مراجعه به یک فرد متخصص و خبره در زمینه روانشناسی نیز دارد. در جلسات روان‌درمانی ریشه اختلال فرد شناسایی میشود و راهکارهای مناسب جهت درمان اختلال او از سوی روانشناس مطرح می‌گردد. در طی فرایند درمان، کمک گرفتن از روانپزشک جهت دارودرمانی، لازم و بسیار مفید واقع میشود.
برای مطالعه آخرین مطالب در زمینه روانشناسی می‌توانید پیج ما را در اینستاگرام دنبال کنید. آدرس پیج ما در اینستاگرام:👇👇👇
https://instagram.com/sherko_psychology
