تنبیه و تشویق هر دو برای شکل‌دهی رفتار به کار گرفته می‌شوند اما کدام یک از آنها در شکل‌دهی رفتار اثربخشی بیشتر و آسیب کمتری ایجاد می‌کند؟
این موضوع را با یک مثال آغاز می‌کنیم؛ کودکی را تصور کنید که می‌خواهد یک لیوان را سر میز شام بیاورد اما از شناس بدش پایش به پایه‌ی مبل برخورد می‌کند و لیوان از دستش می‌افتد و می‌شکند
مادرش، به‌خاطر اشتباهش او را کتک می‌زند و به او اخطار می‌دهد که بار دیگر این اشتباه را تکرار نکند. این خاطره‌ی بد، باعث می‌شود که کودک هر بار که بخواهد کاری را انجام دهد باخود بگوید “نکند دوباره خراب کاری کنم و کتک بخورم”…
این ترس از تنبیه شدن، قبل از انجام دادن هر تکلیفی گریبان کودک را می‌گیرد و اضطراب زیادی را به او می‌دهد، اضطرابی که حتی تا بزرگسالی همراه او خواهد بود و بخش گسترده‌ای از ذهنِ هشیار او را اشغال می‌کند.
در نتیجه، قبل انجام دوباره‌‌ی تکلیف، این اضطراب باعث کاهش اعتماد به‌نفس، دقت و تمرکز، و افزایش لرزش در عضلات کودک می‌شود که در نهایت منجر به اختلال در صحیح انجام دادن تکلیف و شکست او می‌شود. اما اگر مادرِ این کودک به‌جای تنبیه از تشویق استفاده کند، چه تاثیری بر رفتار کودک دارد؟
برای مثال مادرش به او بگوید اشکال ندارد اما قبل از این‌که یک لیوان دیگر به او بدهد، با مهربانی نحوه صحیح گرفتن و بردن لیوان را به او آموزش دهد و به او بگوید “اگر این دفعه درست این کار رو انجام بدی، امروز ۲۰ دقیقه بیشتر می‌تونی با دوستات بازی کنی”.
این نحوه برخورد و پاداش، اشتیاق و انگیزه بسیار زیادی برای درست انجام دادن تکلیف به کودک می‌دهد، انگیزه‌ای که باعث افزایش اعتماد به‌نفس، دقت، تمرکز و در نهایت بهبود عملکرد و موفقیت کودک در انجام تکالیف می‌شود، حتی در بزرگسالی.
براساس تحقیقات نیز، تشویق در مقایسه با تنبیه، تاثیر بسیار نیرومندتری بر شکل‌دهی رفتار کودک دارد. کودکانی که مورد تنبیه فیزیکی قرار می‌گیرند در بزرگسالی به احتمال بیشتری فرزندان خود را مورد تنبیه قرار می‌دهند و تلاش می‌کنند هر مشکلی را با پرخاشگری و خشونت حل کنند، و این همان راه‌حلی است که از والدین خود به ارث برده‌اند…!
در حقیقت والدین با تشویق فرزندان خود، درختی به نام اعتماد به‌نفس در درون فرزندانشان می‌کارند، درختی که در بزرگسالی فرزندانشان میوه‌های آن را خواهند چید… . برای مطالعه آخرین مطالب ما، پیج ما را در اینستاگرام دنبال کنید👇👇
